Στέβια : Το απόλυτο γλυκαντικό;

Στέβια: το απόλυτο γλυκαντικό;

Τα τελευταία χρόνια πολύς λόγος γίνεται για την πιθανή συσχέτιση της κατανάλωσης ζάχαρης με την εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη και παχυσαρκίας, δύο εκ των κυριότερων προβλημάτων που μαστίζουν τις σύγχρονες κοινωνίες. Έτσι λοιπόν, παρατηρείται μια τάση προς την αναζήτηση πιο υγιεινών εναλλακτικών της ζάχαρης, που με τη σειρά της έχει δώσει το έναυσμα για την ανάπτυξη μιας πολύ κερδοφόρου βιομηχανίας: αυτής των υποκατάστατων ζάχαρης. Για έναν σκεπτόμενο καταναλωτή, το πιο υγιεινό και ασφαλές υποκατάστατο ζάχαρης σήμερα θεωρείται η στέβια.

Τι είναι η στέβια;

Η στέβια είναι ένα φυσικό γλυκαντικό, που παράγεται από το εκχύλισμα του φυτού στέβια (Stevia rebaudiana), το οποίο ευδοκιμεί στην Λατινική Αμερική (Βραζιλία, Παραγουάη). Η γλυκιά του γεύση προέρχεται από τους γλυκοζίτες στεβιόλης που περιέχει, οι οποίοι έχουν περίπου 250 φορές πιο γλυκιά γεύση από την κοινή ζάχαρη.

Τα οφέλη της στέβιας

Η στέβια έχει μηδενικούς υδατάνθρακες και μηδενικό γλυκαιμικό δείκτη, έτσι θεωρείται κατάλληλη για διαβητικούς. Μάλιστα υπάρχουν έρευνες που αναφέρουν ότι η κατανάλωση στέβιας ελαττώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη και αυξάνει την παραγωγή της, θέτοντας έτσι την υπόθεση ότι πιθανώς ακόμα και να  προλαμβάνει την  εμφάνιση του σακχαρώδη διαβήτη.

Ένα ακόμα όφελος που έχουν αναδείξει οι μέχρι τώρα μελέτες αφορά την αρτηριακή πίεση, καθώς έχει παρατηρηθεί πως η κατανάλωση στέβιας έχει ως μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα την μείωση της σε υπερτασικούς ασθενείς.

Παράλληλα, υπάρχουν δεδομένα μελετών που υποστηρίζουν ότι η συστηματική κατανάλωση στέβιας έχει ευεργετικές επιδράσεις στην ρύθμιση της χοληστερόλης. 

Όσον αφορά την απώλεια βάρους, που αποτελεί τον κύριο λόγο για τον οποίο οι καταναλωτές καταφεύγουν στην λύση της στέβιας, σε αρκετές μελέτες έχει φανεί το αυτονόητο, ότι δηλαδή συντελεί στην μείωση του σωματικού βάρους.

Τέλος, φαίνεται ότι η κατανάλωση στέβιας προστατεύει από τον κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων μορφών καρκίνου, όπως του καρκίνου του μαστού, του στομάχου, κ.α.

Απόλαυση χωρίς ενοχές;

Στον αντίποδα, η στέβια είναι ένα προϊόν που υπόκειται σε πολλά στάδια επεξεργασίας και στις εμπορικές της μορφές περιέχει αρκετά πρόσθετα, έτσι έχει αρκετές ανεπιθύμητες ενέργειες, συχνότερα όταν καταναλώνεται με μεγάλη συχνότητα και σε μεγάλες ποσότητες. Αρχικά, έχουν παρατηρηθεί  συχνές γαστρεντερικές ανεπιθύμητες ενέργειες όπως μετεωρισμός και διάρροια, κάτι που πιθανώς διαμεσολαβείται από την διαταραχή της εντερικής χλωρίδας που αυτή προκαλεί.

Έπειτα, λόγω της έντονης γλυκαντικής της δράσης, έχει παρατηρηθεί ότι μπορεί να αυξήσει την επιθυμία για γλυκά, κάτι που είναι δυνατόν να έχει τα αντίθετα αποτελέσματα στον έλεγχο του σωματικού βάρους και στη γλυκαιμική ρύθμιση των διαβητικών. Δεν είναι λίγες οι μελέτες στις οποίες δεν παρατηρήθηκε ευνοϊκή επίδραση στο σωματικό βάρος από την κατανάλωση στέβιας.

Στις ανεπιθύμητες ενέργειες της προστίθεται και η ενδεχόμενη πτώση της αρτηριακής πίεσης, η οποία σε υγιή άτομα που βρίσκονται σε ολιγοθερμιδική δίαιτα μπορεί να προκαλέσει ζάλη ή ακόμα και λιποθυμικά επεισόδια.

Συμπέρασμα:

Η στέβια είναι ένα προϊόν που πολύ πρόσφατα κυκλοφόρησε ευρέως, ως εκ τούτου οι γνώσεις μας για τις επιδράσεις της στον οργανισμό είναι αρκετά περιορισμένες και ακόμα διαμορφώνονται. Μέχρι να προχωρήσει η επιστημονική έρευνα και να μας δώσει αδιαμφισβήτητες απαντήσεις, συστήνεται η χρήση της σε λογικά πλαίσια. Να την χρησιμοποιήσουμε, για παράδειγμα, αντί για ζάχαρη στα ροφήματα που έτσι κι αλλιώς θα καταναλώνουμε και να αντικαθιστούμε τη ζάχαρη στα γλυκά που φτιάχνουμε με στέβια χωρίς να μας ξεγελά η χαμηλότερη θερμιδική τους αξία και να «ξεφεύγουμε».

Ειρήνη Βασιάρη ( Διαιτολόγος-Διατροφολόγος)